Levenscoaching: Zingeving in tijden van kwetsbaarheid

Levenscoaching is meer dan begeleiding op praktische levensdomeinen. Binnen de PILLAR-methodiek staat deze pijler voor het begeleiden van mensen op existentieel niveau — daar waar vragen leven over autonomie, betekenis, verlies en verbondenheid. Voor mensen met psychische kwetsbaarheid is het leven vaak niet meer vanzelfsprekend. Levenscoaching helpt hen om opnieuw richting te vinden.

Van levensbreed naar levensdiep

Waar levensbrede begeleiding zich richt op praktische ondersteuning, gaat levenscoaching over de diepere lagen van het bestaan. Het raakt aan vragen als: Wat betekent mijn leven nog? Hoe geef ik zin aan mijn dagen? Wie ben ik nu ik afhankelijk ben van anderen?

Diagnoses zoals autisme, schizofrenie of NAH kunnen het leven ingrijpend veranderen. Niet alleen op sociaal of praktisch vlak, maar ook op het niveau van identiteit en zingeving. Levenscoaching erkent deze impact en biedt ruimte voor heroriëntatie.

Autonomie en existentiële pijn

Zelfregie is een fundamentele menselijke behoefte. Maar als overzicht, initiatief of besluitvorming moeilijk zijn, ontstaat existentiële pijn. Die pijn uit zich in verdriet, frustratie of zelfs agressie. Het besef dat anderen wél hun leven kunnen sturen, terwijl jij afhankelijk bent, kan diep raken.

Als professional is het essentieel om deze pijn te erkennen. Niet door direct te willen oplossen, maar door aanwezig te zijn, te luisteren en ruimte te bieden voor verwerking. Alleen dan ontstaat vertrouwen — de basis voor beweging.

Zingeving en herdefiniëring van waarden

Wanneer het leven verandert door een diagnose of ongeluk, moeten mensen hun waarden herzien. Wat eerst zin gaf — werk, status, relaties — kan wegvallen. Levenscoaching helpt bij het vinden van nieuwe betekenis, passend bij de nieuwe realiteit.

Dit vraagt om geduld en nabijheid. Soms duurt het jaren voordat iemand zijn leven opnieuw vorm kan geven. Zoals Cor, die na een manische episode zijn winkels, huwelijk en status verloor, maar uiteindelijk zingeving vond in vrijwilligerswerk en hernieuwde relaties.

De vanzelfsprekendheid van waarden

Veel mensen dragen onbewust een ideaalbeeld met zich mee: een huis, een gezin, een carrière. Wanneer dat beeld onbereikbaar wordt door psychische kwetsbaarheid, kan dat confronterend zijn. Levenscoaching helpt om deze vanzelfsprekende waarden te bevragen en ruimte te maken voor alternatieve levensinvullingen.

Niet iedereen hecht waarde aan verbondenheid of intimiteit. Sommige mensen ervaren relaties juist als bron van stress of overprikkeling. Als professional is het belangrijk om je eigen waarden niet als maatstaf te gebruiken, maar de unieke belevingswereld van de cliënt te respecteren.

De betrokken ander

Psychische kwetsbaarheid raakt niet alleen de cliënt, maar ook de mensen om hem heen. Ouders, partners, broers en zussen dragen mee — soms jarenlang. Levenscoaching betekent ook oog hebben voor deze betrokkenen. Door hen te ondersteunen, ontstaat ruimte voor duurzame zorg en gedeelde verantwoordelijkheid.

Existentiële gelijkwaardigheid

Echt contact ontstaat pas als de professional de ander ontmoet van mens tot mens. Niet vanuit rol of functie, maar vanuit oprechte betrokkenheid. Filosoof Karl Jaspers noemt dit existentiële communicatie: een ontmoeting zonder agenda, waarin de ander zich werkelijk gezien en erkend voelt.

Op dat niveau ontstaat vertrouwen. De cliënt voelt: Deze professional is er voor mij. Hij ziet mij zoals ik ben. Hij helpt mij om opnieuw richting te vinden.

Levenscoaching is geen methode, maar een houding. Een manier van aanwezig zijn bij de ander, in zijn kwetsbaarheid én kracht. Het is de kunst om samen te zoeken naar betekenis, richting en verbondenheid — juist daar waar het leven niet meer vanzelf spreekt.